چگونه فرزندان خود را با کمترین مشکل از خانه بلند کنید و به مدرسه ببرید؟
دکتر دیوید اندرسون، یک روانشناس بالینی با دکترای روانشناسی در موسسه ذهن کودک، توضیح میدهد: «صبحهای مدرسه به نوعی شبیه به یک طوفان کامل هستند. شما باید چندین کار را انجام دهید و همچنین با محدودیتهای زمانی مواجه هستید.»
این وضعیت را با واقعیتی که بعضی از والدین احساس میکنند که بچههایشان قدر تیکتاک ساعت را ندارند، در حالی که سعی میکنند همه را به مدرسه و محل کار ببرند، ترکیب کنید. و همچنین فشاری که از سر گرفتن وقت برای آماده شدن به مدرسه به دلیل تاخیر ممکن است منجر به فریاد زدن و گریه شود. همچنین برخی والدین ممکن است سر ماجراهای ناهار فراموش شده دچار استرس شوند.
همچنین بخوانید: چگونه فریاد زدن بر سر فرزندان خود را متوقف کنیم
دکتر اندرسون میگوید یکی از همکاران ساعاتی مانند صبحهای مدرسه را به همراه تکالیف، انتقال از زمان شام و دوش گرفتن به زمان خواب، و سپس خواباندن بچهها – «موقعیتهای پرواز مکرر» نام میدهد. او توضیح میدهد که صبحها برای اکثر خانوادهها، قطعاً سخت است، چه کودک تشخیص روانپزشکی داشته باشد یا نه.
با این حال، ضریب استرس میتواند در میان خانوادههایی که فرزندی با نیازهای ویژه دارند افزایش یابد. کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیانضباطی (ADHD) یا مشکلات رفتاری ممکن است کمتر بتوانند تمرکز خود را روی وظایف صبحانه و آماده شدن برای مدرسه حفظ کنند. همچنین کودکان افسرده ممکن است در بلند شدن از رختخواب مشکل داشته باشند، در حالی که کودکانی که از اضطراب رنج میبرند ممکن است از انجام وظایف صبحانه و آماده شدن خودداری کنند، زیرا از وقوع اتفاقات ناخوشایندی در مدرسه یا حتی روز به روز زندگی اجتناب میکنند.
(مقاله اضطراب در کودکان به چه شکلی خودش را نشان می دهد؟ را مطالعه کنید.)
به علاوه، تاخیر در بلند کردن کودکان اغلب به تأخیر در سفر والدین به محل کار نیز منتج میشود. پس چه کاری باید انجام دهید تا به موقع و با کمترین اختلاف ممکن از در خارج شوید؟ دکتر اندرسون چندین مورد را توصیه میکند. از شما دعوت میکنم تست رایگان رفتار پیش دبستانی بزنید.
از پیش برنامه ریزی
برای فرزندان خود، بدون توجه به سن، میتوانید شب قبل اقداماتی را برای صبح انجام دهید. این شامل مواردی مانند تهیه ناهار، دوش گرفتن، مرتب کردن کولهپشتی و انتخاب لباس میشود. با فرزندان خود در مورد وظایف صبح صحبت کنید.
والدین بچههای کوچکتر باید تمرکز خود را بر شفافسازی وظایف صبحانه داشته باشند و به کودکان خود کمک کنند تا این وظایف را به عادتهای خوب تبدیل کنند. این کار را میتوان با توجه به زمانی که یک کودک موفق به انجام وظایف است، انجام داد. سپس به کودک تحسین کنید و کودک را به خاطر موفقیتها تشویق کنید. همچنین میتوانید وظایف را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید و سپس توجه کنید که کودک چقدر تلاش میکند تا کارها را به طور مستقل انجام دهد.( مطالعه کنید: پرورش استقلال در کودکان: بایدها و نبایدهای والدین در تربیت کودک مستقل )
والدینی که فرزندان بزرگتری دارند، میتوانند به آنها کمک کنند تا یک برنامه سازمانی برای وظایف صبحانه تهیه کنند. این برنامه شامل یک فهرست از وظایف و کارهایی است که باید انجام دهند و میتوانند آن را دوباره بررسی کنند تا مطمئن شوند که هر مرحله انجام شده است. این به آنها کمک میکند تا به عملکرد و پیشرفت خود در وظایف صبحانه نظارت داشته باشند. به علاوه، آنها میتوانند با خودشان در مورد اقداماتی که باید بردارند و زمان مورد نیاز برای هر وظیفه بسیار روشن باشند.
انتظارات خلقی
به مشاوره دکتر اندرسون توجه کنید. او توصیه میکند که والدین بهتر است گامهای اساسی را اولویتبندی کنند و مراحلی را که باید انجام شوند به مراحل “آشپزی کیک” در مقابل قرار دهند. اصولاً این به معنی انجام وظایف ضروری است. این وظایف شامل پوشیدن لباسها، مصرف غذا و مسواک زدن دندانها میشود. اگر این سه کار به خوبی انجام شود و کودک قبل از ترک منزل یا در مسیر به مدرسه پیشرفت کند، میتوان عادتهای مثبتی را برای کودکان ترسیم کرد و آنها را در آینده تسهیلتر کرد.
هنگامی که مراحل ضروری به عنوان عادتهای مثبت تثبیت شوند، والدین میتوانند به کارهای بزرگتری مانند کمک به خواهر یا برادر کودک، مرتب کردن تخت و ترتیب دادن وسایل شخصی کودک تمرکز کنند. این اقدامات نیز میتوانند به مرور زمان به عنوان بخشی از عادات روزانه و صبحگاهی کودکان ادامه یابند.
از دستورات بصری استفاده کنید
دکتر اندرسون تاکید میکند که برای کودکان، به ویژه کودکانی که در طیف اوتیسم قرار دارند یا دارای اختلال کمتوجهی/بیشفعالی (ADHD) هستند، میتوان از روشهای تصویری برای تشویق رفتارهای هدف استفاده کرد. این تصاویر ممکن است شامل برنامههای ارسال شده و تصاویری از رفتارهای مورد نظر باشند. به عنوان مثال، میتوان تصویری از یک کودک نشان داد که دندانهایش را نزدیک سینک مسواک میزند تا کودک بتواند از آن الگوبرداری کند.
برای کودکان و نوجوانان در دوران رشد، میزان تجسم مورد نیاز ممکن است متغیر باشد. برخی از کودکان ممکن است توانایی خوبی داشته باشند تا دستورات شفاهی را پیروی کرده و به خاطر بسپارند، در حالی که دیگران نیاز به تصویرسازی و یادآوری بیشتری دارند. به هر حال، در تربیت کودکان و نوجوانان، ایجاد رفتارهای مثبت و عادات سالم از طریق تصویرسازی و تشویق میتواند موثر باشد.
انگیزه ایجاد کنید
هنگامی که به بهبود صبحهای کودکان میپردازید، پاداشها نیز میتوانند نقش مهمی ایفا کنند. این پاداشها میتوانند به صورت کوتاهمدت باشند یا شامل نوعی انگیزه فوری باشند. دکتر اندرسون تعدادی نمونهای از پاداشهای موثر معرفی میکند.
یکی از نمونههای او از پاداش کوتاهمدت، مرتبط با یک نوجوان و مادرش است. آنها یک توافق برای بهبود صبحهای نوجوان برای ساعت خاصی از صبح داشتند. اگر نوجوان مواردی مانند بیدار شدن در زمان معین، جمعآوری وسایل خود و حضور به موقع در مدرسه را بدون یادآوریهای زیاد انجام میداد، مادر وی به جای صبحانه در استارباکس و استفاده از مترو، پیادهروی و مکملهای سالم به وی پیشنهاد میکرد. این توافق نه تنها نوجوان را انگیزه داد بلکه رابطه مادر و دختر را نیز بهبود بخشید.
برای کودکان کوچکتر، میتوان از برنامههای رفتاری با پاداشهای معنادار برای انگیزهبخشی استفاده کرد. به عنوان نمونه، دکتر اندرسون یک دانشآموز کلاس چهارم را معرفی میکند که برای هر رفتار مثبتی که در صبح دارد، امتیاز کسب میکند، از جمله صبحانه خوردن، لباس پوشیدن و مسواک زدن. این امتیازها در پایان هفته به عنوان امتیازهای تماشای تلویزیون به او تعلق میگیرد.
بنابراین، با استفاده از پاداشهای معنادار و متناسب میتوان انگیزه کودکان را افزایش داد و به آنها کمک کرد تا عادات صبحگاهی سالمتری تشکیل دهند.
آرام بمانید
هنگامی که والدین در مواجهه با تنشها و خشم خود هستند، باید به راههایی برای کاهش این تنشها فکر کنند. مشاجره و خشم میتوانند به حواس پرتی انجاماند و به رابطه والدین با فرزندانشان آسیب برسانند. در این مواقع، والدین میتوانند از راههای مختلفی برای کاهش تنشها استفاده کنند:
- 1. با لحنی آرام صحبت کنید: هنگام مواجهه با موقعیتهای تنشآور، از لحنی آرام و مهربان استفاده کنید تا جلب توجه کودکان و تسهیل فرآیند انجام وظایف صبحگاهیشان.
- 2. شفاف بودن در مورد انتظارات: به وضوح به کودکان انتظارات خود را نسبت به رفتار صبحانهشان بیان کنید. این انتظارات باید معقول و دستاوردپذیر باشند.
- 3. به جای تمرکز بر کارهایی که ممکن است کودک انجام ندهد، به ستایش حتی تلاشهای کوچک ادامه دهید: به کودکان تشویق کنید و به مثابه تلاشهایشان ارزش دهید. حتی اگر کارها کامل انجام نشده باشند، اهمیت تلاشهایشان را درک کنید.
- 4. تمرکز بر مرحله بعدی در فرآیند: به جای نگرانی از انجام کامل وظایف صبحانه در یک مرحله، تمرکز بر مرحله بعدی در فرآیند قرار دهید.
- 5. چشم دوختن به جایزه، چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت: از پاداشها و انگیزهها برای کودکان استفاده کنید. میتوانید به آنها وعدههایی ارائه دهید که میتوانند برای انجام وظایف صبحانه استفاده کنند.
- 6. پذیرش این نکته که حداقل در کوتاه مدت، همه چیز ممکن است کامل نباشد، اما با پایبندی به استراتژیهای رفتاری میتوان آنها را بهبود بخشید.
استفاده از این راهها میتواند به والدین کمک کند تا موقعیتهای تنشآور در صبحهای کودکان خود را مدیریت و کاهش دهند.
اگر همه چیز شکست خورد، به دنبال کمک حرفه ای باشید.
دکتر اندرسون توصیه میکند که در شرایطی که بچهها دچار مشکلات جدی مرتبط با حتی بلند شدن از رختخواب یا دعواهای روزمره صبحگاهی شدهاند، والدین در نظر داشته باشند:
- 1. در موارد جدیتر که عملکرد خانواده به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و نگرانیهای مربوط به سلامت روان کودک یا والدین وجود دارد، مشاوره حرفهای را در نظر بگیرند. این مشاوره میتواند شامل آموزش رفتاری والدین باشد، جایی که والدین یاد میگیرند که از استراتژیهای مدیریت رفتار موثر برای کمک به کودکان در مواجهه با مشکلات صبحگاهی استفاده کنند. این مشاوره میتواند به بهبود تعاملات خانواده کمک کند و والدین را به انجام رفتارهای مؤثرتر هدایت کند.
- 2. مشاوره ممکن است شامل مربیگری والدین و فرزند برای تعاملات موفقتر باشد. این به والدین کمک میکند تا به بهترین شکل ممکن با کودکان خود ارتباط برقرار کنند و راهحلهای مؤثرتری برای مسائل صبحگاهی پیدا کنند.
- 3. در موارد نیاز، به صورت انفرادی میتوانید با کودکان روی درمان شناختی-رفتاری کار کنید تا آنها مهارتهای مقابلهای و تنظیم بهتر هیجانی را توسعه دهند. این نوع درمان ممکن است به کودکان کمک کند تا مشکلات رفتاری خود را مدیریت کرده و بهبود بخشند.
(برای راهنمایی بیشتر مقاله تنظیم هیجانی در کودکان را بخوانید)