شب ادراری (شب ادراری شبانه) یک مشکل شایع است که افراد مختلفی، از کودکان تا بزرگسالان، ممکن است با آن مواجه شوند. در این وضعیت، ادرار به طور تصادفی در هنگام خواب تخلیه می‌شود، و این ممکن است به صورت متکرر اتفاق بیفتد. این مشکل می‌تواند برای افراد بزرگتر از 7 سال نگرانی‌آور باشد، اگر تصادفات ادراری حداقل دو بار در هفته و برای حداقل سه ماه متوالی رخ دهد.
شب ادراری (شب ادراری شبانه) چیست؟
شب ادراری (شب ادراری شبانه) به معنای ترشح تصادفی یا غیرارادی ادرار در هنگام خواب است. این مشکل معمولاً در کودکان رخ می‌دهد، حتی پس از آموزش توالت. اکثر کودکان با بزرگ شدن به تدریج خیس کردن تخت را خود به خود متوقف می‌کنند، معمولاً بین 4 تا 6 سالگی. اگر کودک شما بیش از 12 سال سن داشته باشد و حداقل سه ماه متوالی به خیس کردن رختخواب خود دو یا چند بار در هفته ادامه دهد، این ممکن است به عنوان یک مشکل شب ادراری مورد نظر قرار گیرد.
شب ادراری یک مشکل متداول و عموماً غیرقابل پیش‌بینی است. اگرچه این مشکل به طور کلی جدی نیست، اما می‌تواند برای کودک و خانواده او استرس آور باشد. کودکانی که از شب ادراری رنج می‌برند، ممکن است احساس شرم یا خجالت کنند. آنها ممکن است از شرکت در فعالیت‌هایی مثل خوابیدن در جاهای دیگر اجتناب کنند، زیرا نگران هستند که رختخواب خود را در زمانی که از خانه دور هستند، خیس کنند.
انواع شب ادراری چیست؟
شب ادراری به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- 1. شب ادراری اولیه (Primary Nocturnal Enuresis): شب ادراری اولیه معمولاً در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد و ممکن است به عوامل ژنتیکی، عوامل فیزیولوژیکی و عوامل روانی برگردد.
- 2. شب ادراری ثانویه (Secondary Nocturnal Enuresis): در این نوع شب ادراری، فرد پس از یادگیری کنترل ادراری و خشک نگه‌داشتن تخت برای مدت شش ماه یا بیشتر، مجدداً رختخواب را خیس می‌کند. شب ادراری ثانویه معمولاً نتیجه یک وضعیت پزشکی یا روانی است. عواملی مانند عفونت‌ها، مشکلات مجاری ادراری، استرس، یا تغییرات در محیط ممکن است به شب ادراری ثانویه منجر شوند.
هر کدام از این نوع‌ها به شکل مختلفی تحت پیش‌بینی، تشخیص، و درمان قرار می‌گیرند. اگر فرد یا کودک شما با مشکل شب ادراری مواجه است، مشاوره با پزشک یا متخصص روانشناسی می‌تواند به تشخیص دقیق و راه‌های مدیریتی کمک کند.
شب ادراری (شب ادراری شبانه) چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
شب ادراری (شب ادراری شبانه) معمولاً کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما ممکن است در بزرگ‌ترها نیز رخ دهد. به طور کلی، شب ادراری به عنوان یک مسئله شایع در دوران کودکی و نوجوانی مطرح است. بین دو تا ده درصد از کودکان در سن 6 سالگی و دو درصد از نوجوانان از شب ادراری رنج می‌برند.
در بزرگ‌ترها، شب ادراری نادرتر است اما ممکن است رخ دهد. عوامل گوناگونی می‌توانند باعث شب ادراری در بزرگ‌ترها شوند، از جمله تغییرات هورمونی، عوامل مرتبط با مجاری ادراری، مشکلات پزشکی، استرس، و عوامل روانی.
در کودکان و نوجوانان، اغلب شب ادراری بعد از سن 4 تا 6 سالگی شروع می‌شود و به تدریج بهبود می‌یابد. بسیاری از کودکان تا سن 12 سال یاد می‌گیرند کنترل ادراری را به دست آورند. اگر این مشکل در سن بزرگ‌تری ادامه دارد، ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی داشته باشد.
علائم شب ادراری چیست؟
- 1. تخلیه تصادفی ادرار در خواب: علامت اصلی شب ادراری این است که فرد به طور تصادفی ادرار خود را در طول شب در تخت خواب تخلیه می‌کند، حتی اگر قبلاً کنترل ادراری را داشته باشد.
- 2. تکرار متداول: شب ادراری ممکن است به طور متداول رخ دهد، به این معنا که فرد به طور متناوب در طول هفته تصادفاً ادرار تخلیه می‌کند.
- 3. احساس شرم و خجالت: افراد مبتلا به شب ادراری ممکن است احساس شرم و خجالت بکنند، به خصوص کودکان و نوجوانان. این احساسات می‌توانند به عواقب روانی منفی منجر شوند.
- 4. تاثیر بر روابط اجتماعی: شب ادراری ممکن است بر روابط اجتماعی فرد تأثیر بگذارد، به خصوص در مواردی که فرد نیاز به اسکان در مکان‌های دیگر دارد، مثل خوابیدن در خانه دوستان یا اردوها.
- 5. تاثیر بر خواب: شب ادراری ممکن است خواب فرد را مختل کند و باعث بیدار شدن تکراری در طول شب شود.
- 6. احتمال عوارض جلدی: اگر فرد مکرراً بخواهد لباس‌ها و تخت را عوض کند، ممکن است به عوارض جلدی نظیر تحریک و ترشح مخاط در مناطق حساس برخورد کند.
آیا شب ادراری نشانه یک بیماری زمینه ای است؟
همچنین بخوانید:
شب ادراری به طور معمول نشانه‌ای از بیماری زمینه‌ای نیست. به عبارت دیگر، این مشکل معمولاً نتیجه عواملی مانند عوامل ژنتیکی، عوامل فیزیولوژیکی، عوامل روانی، و عوامل محیطی است، اما به طور معمول خود یک بیماری زمینه‌ای نیست. اکثر موارد شب ادراری در کودکان و نوجوانان بهبود می‌یابد و تحت کنترل قرار می‌گیرد تا همچنین به تدریج بزرگ‌ترها تا سن بزرگی یاد بگیرند کنترل ادراری را داشته باشند.
با این حال، در بعضی موارد نادر، شب ادراری می‌تواند نتیجه عوامل زمینه‌ای مشکلات پزشکی یا روانی باشد. این مشکلات ممکن است شامل عواملی مانند عفونت‌های مجاری ادراری، مشکلات جسمی در ارتباط با مجاری ادراری، اختلالات نوروژنیک (اختلالات عصبی)، استرس ناشی از تغییرات در زندگی فرد، و موارد مشابه باشد.
اگر شب ادراری به شدت مزمن باشد یا با علائم دیگری همراه باشد، مانند خروج ادرار با رنگ غیرعادی، درد یا مشکلات دیگر در منطقه مجاری ادراری، بهتر است توسط یک پزشک مورد بررسی قرار گیرد تا از وجود مشکلات زمینه‌ای اطمینان حاصل شود و درمان مناسب اعمال شود.
چه چیزی باعث شب ادراری (شب ادراری شبانه) می شود؟
علت شب ادراری می تواند بسته به سن متفاوت باشد. دلایل متعددی وجود دارد که چرا افراد رختخواب را خیس می کنند.
علل شب ادراری در دوران کودکی
شب ادراری در دوران کودکی دارای علل مختلفی می‌باشد و ممکن است نتیجه ترکیبی از عوامل فیزیولوژیکی و روانی باشد. برخی از اصلی‌ترین علل شب ادراری در دوران کودکی شامل موارد زیر می‌شوند:
- 1. رشد فیزیکی: در دوران رشد کودکان، سیستم مجاری ادراری نیاز به تطابق با تغییرات بدن دارد. بعضی از کودکان این تطابق را به صورت نامناسب انجام می‌دهند، و به عبارتی دیگر، قدرت مجاری ادراری برای نگه‌داشتن ادرار را به خوبی ندارند.
- 2. عوامل ژنتیکی: در برخی از موارد، شب ادراری به وراثت برمی‌گردد و افرادی که تاریخچه شب ادراری در خانواده دارند، احتمال بیشتری برای تجربه این مشکل دارند.
- 3. عوامل روانی: استرس، اضطراب، و تغییرات روانی می‌توانند به شب ادراری در کودکان منجر شوند. مثلاً تجربه رویدادهای تراژیک یا تغییرات مهم در زندگی کودک می‌تواند به عوامل روانی مرتبط با شب ادراری باشد.
- 4. تغذیه و مایعات: مصرف مواد محرک مانند کافئین یا نوشابه‌های گازدار در ساعات شب ممکن است ادرار مزیت دهد. همچنین، مصرف مایعات زیاد در ساعات شب می‌تواند به تولید ادرار بیشتر در شب منجر شود.
- 5. ناتوانی در یادگیری توالت رفتن: برخی کودکان ممکن است به دلیل ناتوانی در یادگیری استفاده صحیح از توالت، به صورت نامناسب ادرار را نگه‌دارند و در ساعات شب ادراری شوند.
- 6. فشار اجتماعی: برخی از کودکان تحت فشارهای اجتماعی، به ویژه در موقعیت‌هایی که نیاز به عملکرد عالی دارند، ممکن است شب ادراری شوند.
- 7. عوامل پزشکی: بعضی بیماری‌ها یا عوامل پزشکی می‌توانند به شب ادراری در کودکان منجر شوند، از جمله التهاب‌های مجاری ادراری و عواملی که تأثیر بر وظیفه کلیه‌ها دارند.
باید توجه داشت که شب ادراری در بسیاری از موارد به طور طبیعی در دوران کودکی رخ می‌دهد و در اکثر موارد، به تدریج برطرف می‌شود. در مواردی که این مشکل مزمن و مزاج کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد یا با علائم دیگر همراه است، بهتر است با پزشک مشوره کنید تا علت و درمان مشکل تعیین شود.
همچنین بخوانید: رشد اولیه مغز در کودکان چگونه است؟
علل شب ادراری بزرگسالان
شب ادراری در بزرگسالان نیز دارای علل مختلفی می‌باشد. این مشکل به عنوان “نوچه‌ای” یا “اورژانسی” هم شناخته می‌شود و می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای یا بیماری‌های مختلف باشد. برخی از علل شب ادراری در بزرگسالان شامل موارد زیر می‌شوند:
- 1. ضعف عضلات مجاری ادراری: با پیشرفت سن، عضلات مجاری ادراری می‌توانند ضعیف شوند و نتوانند ادرار را به خوبی نگه دارند.
- 2. بزرگتر شدن پروستات: در مردان، بزرگتر شدن پروستات (هیپرپلازی پروستات) می‌تواند فشار بیشتری بر مجاری ادراری ایجاد کند و به شب ادراری منجر شود.
- 3. التهاب مجاری ادراری: التهاب‌های مجاری ادراری می‌توانند باعث تحریک مجاری ادراری شده و به شب ادراری در بزرگسالان منجر شوند.
- 4. سن و آثار پیری: با پیشرفت سن، ظرفیت مثانه به تدریج کاهش می‌یابد و عملکرد ادراری آن تغییر می‌کند.
- 5. مشکلات نورولوژیک: برخی مشکلات نورولوژیک، مانند سندرم فشار مثانه (به انگلیسی: Overactive Bladder Syndrome) می‌توانند علت شب ادراری باشند.
- 6. مشکلات سلامتی عامه: بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا می‌توانند به شب ادراری در بزرگسالان منجر شوند.
- 7. عوامل روانی: استرس و اضطراب می‌توانند به شب ادراری در بزرگسالان مرتبط باشند.
- 8. مصرف داروها: بعضی داروها، به خصوص آنهایی که اثر آرام‌بخش دارند، می‌توانند به شب ادراری منجر شوند.
- 9. فشارهای اجتماعی: فشارهای اجتماعی و احساسات منفی ممکن است تأثیر منفی بر روی کنترل ادراری داشته باشند.
در هر صورت، اگر با مشکل شب ادراری در بزرگسالی روبه‌رو هستید و این مشکل به مدت طولانی ادامه داشته باشد یا با علائم دیگری همراه باشد، بهتر است با پزشک مشوره کنید تا علت و درمان مشکل تعیین شود. ممکن است نیاز به معاینات و آزمون‌های پزشکی داشته باشید تا علت دقیق مشکل تشخیص داده شود.
شاید برای شما هم مفید باشد
