تفکر انتقادی برای کودکان یکی از مهم ترین مهارت های زندگی است. همچنین یک مهارت ضروری در قرن بیست و یکم است. متأسفانه، رفتن به مدرسه تقریباً نقطه مقابل یادگیری تفکر انتقادی است.
در مدرسه، بچه ها یاد می گیرند آنچه را که معلم یا کتاب درسی می گوید تکرار کنند. آنها یاد می گیرند که مراحل صحیح را به ترتیب صحیح دنبال کنند تا پاسخ صحیح را دریافت کنند. کلاس‌های درس به جای آموزش تفکر به دانش‌آموزان، پر از تمرین‌ها، حفظ کردن و تکالیف است.
این بر ما والدین است که آموزش فرزندانمان را با مثال های تفکر انتقادی و آموزش در زندگی روزمره تکمیل کنیم. بیایید ببینیم چرا و چگونه می توانیم به فرزندانمان کمک کنیم تا متفکران انتقادی شوند.
تفکر انتقادی چیست؟
تفکر انتقادی مجموعه‌ای از مهارت‌ها و عادات ذهنی است، از جمله توانایی تعریف یک مسئله، شناسایی مفروضات، تجزیه و تحلیل ایده‌ها و استدلال انتقادی و سپس فهرست‌بندی منظم علل احتمالی مختلف، ایجاد راه‌حل‌های قابل قبول یا ارزیابی درستی آن با استفاده از استدلال منطقی. همچنین شامل توانایی ایجاد ارتباطات خلاقانه بین ایده های رشته های مختلف می شود.
فیلسوف، روانشناس و مربی آمریکایی، جان دیویی (1859-1952) این تفکر را «تفکر بازتابی» نامید.
دیویی تفکر انتقادی را به عنوان بررسی فعال، مداوم و دقیق یک باور یا شکل فرضی دانش تعریف کرد. این شامل قرار دادن فعالانه ایده ها در معرض بررسی انتقادی است، به جای پذیرش منفعلانه ارزش اسمی آنها.
تفکر انتقادی برای کودکان در مورد کمک به کودکان در توسعه مهارت های استدلال است. یک متفکر انتقادی به جای اینکه فقط بگوید «بله، این پاسخ درست است» سؤالات درست را می پرسد. آنها چیزها را تجزیه و تحلیل می کنند و به دلایل آنها و همه جایگزین ها نگاه می کنند.
چرا تفکر انتقادی مهم است؟
تفکر انتقادی یکی از با ارزش ترین مهارت های شناختی است زیرا به ما اجازه می دهد تا از نظم و مهارت های منطقی برای حل مشکلات استفاده کنیم. همچنین برای رشد مغز و شناختی کودک مهم است . این مهارت‌ها برای آماده‌سازی کودک برای درک چگونگی کارکرد چیزها در دنیای واقعی و ارائه ایده‌های خلاق ضروری هستند.
علاوه بر به دست آوردن مهارت های حل مسئله، توانایی تفکر مستقل به فرزند شما اجازه می دهد تا در برابر فشار همسالان مقاومت کند، نظرات خود را شکل دهد و زمانی که از او خواسته می شود کارهایی را انجام دهد که نمی خواهد انجام دهد، به تفکر خود اعتماد کند.
برای اکثریت قریب به اتفاق مشکلات روزمره، ممکن است تکیه بر یادگیری منظم و درجه پایینی که فرزندان ما از مدارس خود دریافت می کنند، کافی باشد.
با این حال، تعصب، تنگ نظری، احساسات یا جزم اندیشی می تواند به راحتی از مفید بودن آن بکاهد. در مواجهه با مشکلات پیچیده، افرادی که به تفکر انتقادی عادت ندارند، معمولاً به بازنمایی های ساده، اما اغلب نادرست یا قدیمی از جهان که توسط رسانه های جمعی تبلیغ می شود، تکیه می کنند.
با استفاده از مهارت‌های تفکر درجه بالاتر، می‌توانیم از اشتباهات غیرمنطقی که اگر دنیا را از طریق احساسات، تعصبات و افکار غیرمنطقی خود ببینیم، مرتکب می‌شویم، اجتناب کنیم.
چرا آموزش تفکر انتقادی سخت است؟
اگر استدلال انتقادی بخش مهمی از یادگیری است، چرا مدرسه بر آموزش این مهارت های حیاتی تمرکز نمی کند؟
پاسخ سریع این است: “آنها تلاش می کنند، اما نمی توانند.”
این به این دلیل است که برای «تفکر انتقادی» روی یک موضوع، باید دانش قبلی عمیقی در مورد یک موضوع داشت و منطق رسمی را به کار برد.
هیچ روش مؤثری برای آموزش “دانش عمیق عمومی” وجود ندارد. مهارت‌های استدلال تحلیلی که در برنامه‌ها درباره موضوعات خاص آموخته می‌شوند به راحتی به حوزه‌های دیگر منتقل نمی‌شوند.
چگونه تفکر انتقادی را به کودک بیاموزیم
علی‌رغم دشواری آموزش استدلال انتقادی در موضوعات خاص، کارهایی وجود دارد که والدین می‌توانند برای کمک به کودکان در شکل‌گیری ذهنیت انتقادی سالم و ایجاد تمایل به جستجوی دانش عمیق‌تر حوزه برای حل خلاقانه مشکل انجام دهند . ایده اصلی این است که به بچه ها آموزش دهیم که چگونه فرآیندهای فکری مرتبه بالاتر را در هر موقعیتی که به مهارت های تصمیم گیری در زندگی روزمره آنها نیاز دارد به کار گیرند .
در حالی که فعالیت‌های تفکر انتقادی یا بازی‌های آموزشی برای ترویج تفکر انتقادی وجود دارد، تفکر انتقادی عمیق‌تر از پرسیدن سؤالات باز است.
در اینجا کاری است که والدین می توانند برای آموزش تفکر انتقادی در زندگی روزمره به کودکان انجام دهند و به آنها کمک کنند تا متفکرانی خلاق شوند.
زود شروع کنید و همه چیز را توضیح دهید
کودکان خردسال اغلب سؤالات و «چرا» زیادی می پرسند که والدین را تا حدی خسته می کند که می گویند «باید اینطور باشد».
اما دانستن چرایی اولین گام حیاتی در تفکر انتقادی است.
کودکان در هر سنی می توانند تفکر انتقادی را بیاموزند. آنها را منفجر نکنید فقط به این دلیل که بچه های کوچکتر هستند.
وقتی به کودکان از سنین پایین آموزش داده می شود که چگونه انواع مختلف سؤالات را بپرسند و با شواهد عینی و تحلیل منطقی قضاوت کنند، آنها به توانایی خود در زیر سوال بردن مفروضات و استدلال با منطق و نه احساسات اعتماد دارند.
تا جایی که ممکن است، از سنین پایین برای آنها توضیح دهید. وقتی نمی‌توانید به سؤالات خاصی پاسخ دهید، می‌توانید بگویید: «این سؤال خوبی است و من هم می‌خواهم جواب آن را بدانم!»
اطاعت کورکورانه را طلب نکنید
درخواست از کودکان برای اطاعت و پیروی کورکورانه از دستورات بزرگسالان راهی عالی برای جلوگیری از رشد تفکر انتقادی است. اطاعت از آزمایش های اقتدار استنلی میلگرام این نکته را کاملاً نشان می دهد.
در این سری آزمایش های معروف، از آزمودنی ها خواسته شد تا زمانی که یک فرد معتبر به یک غریبه این کار را انجام دهد، شوک الکتریکی وارد کنند. در برخی موارد، شوک در واقع آنقدر دردناک بود که باعث آسیب جدی شود. تحت دستورالعمل «مرجع»، اکثر شرکت‌کنندگان سطوح فزاینده‌ای از ولتاژ را به دوزهای کشنده بدون تردید اعمال کردند.
این خطر اطاعت کورکورانه از مقامات بدون اعمال تفکر انتقادی برای زیر سوال بردن تصمیم مرجع است.
در حالی که والدین اغلب از کودکان می خواهند که به نفع خودشان اطاعت کنند، ما باید توضیح دهیم که چرا از آنها می خواهیم آنچه را که از آنها می خواهیم انجام دهند. “چون من گفتم” مهارت های استدلال منطقی را در کودکان توسعه نمی دهد. کودک باید بداند چرا باید مستقل فکر کند و قضاوت درستی کند.
وقتی از این سبک فرزندپروری استفاده می کنیم، مزیت دیگری نیز وجود دارد. وقتی از استدلال و تفکر منطقی برای توضیح آنچه که از بچه ها می خواهیم انجام دهند استفاده می کنیم، در حال تمرین انضباط استقرایی هستیم .
مطالعات نشان می دهد که انضباط استقرایی در مقایسه با ابراز قدرت و تنبیه بهترین راه برای انضباط است . کودکان مشکلات رفتاری کمتر، تنظیم هیجانی بهتر، موفقیت تحصیلی بالاتر و مهارت های تفکر انتقادی بیشتری دارند.
تشویق به سوالات و تقویت حس کنجکاوی در کودکان
تحلیل انتقادی استفاده از یک ذهنیت عینی و انتقادی برای تجزیه و تحلیل یک ایده در مقابل تکیه بر پاسخ عاطفی یا درک ذهنی است. نقادانه فکر کردن به این معناست که مایل باشید نظرات خود را با اطلاعات جدید و دیدگاه های مختلف به چالش بکشید.
هنگامی که ایمنی و سلامتی در خطر نیست، به کودکان اجازه دهید که مشروعیت آنچه را که می گوییم زیر سوال ببرند و بحث کنند. انجام این کار به کودکان ما کمک می کند تا کنجکاوی فکری خود را توسعه دهند و مهارت های تحلیلی
آزاد اندیشی را آموزش دهید
داشتن ذهنی باز و تفکر انعطاف پذیر در هنگام نزدیک شدن به یک مشکل جدید در تفکر انتقادی ضروری است. ما می‌توانیم با پیشنهاد دیدگاه‌های مختلف، توضیحات جایگزین یا راه‌حل‌های مختلف برای مشکلات، به بچه‌ها بیاموزیم که ذهنی باز داشته باشند.
گاهی اوقات چیزهایی وجود دارند که پاسخ های قطعی و قابل تکرار دارند، مانند ریاضی و علوم. اما اغلب، بسته به دیدگاه فرد، پاسخ های متفاوتی وجود دارد. با پیوند دادن ایده‌های مختلف از حوزه‌های دیگر و تقویت مهارت‌های تفکر تحلیلی، کودکان را تشویق کنید تا مسائل را به روش‌های جدید و متفاوت حل کنند.
تفاوت بین همبستگی و علیت را توضیح دهید
یکی از بزرگترین موانع استدلال منطقی، خلط همبستگی و علیت است.
وقتی دو چیز تمایل دارند با هم اتفاق بیفتند، آنها با هم مرتبط هستند، اما لزوماً به این معنی نیست که یکی باعث دیگری می شود. ممکن است باشد، ممکن است نباشد. ما نمی دانیم مگر اینکه اطلاعات بیشتری برای اثبات اینکه یکی علت مستقیم دیگری است داشته باشیم.
به عنوان مثال: هرگاه کودکی برای رفتن به مدرسه پیراهن آبی می پوشد، معلم از او می خواهد تا به سؤالی پاسخ دهد. آیا پوشیدن پیراهن آبی باعث این کار معلم می شود؟ شاید معلم واقعاً دوست دارد بچه‌هایی را با پیراهن آبی صدا کند. اما لزوماً اینطور نیست. شاید این یک تصادف باشد یا شاید هر وقت پیراهن آبی می پوشد، اتفاقاً هوشیارتر است و معلم فکر می کند که باید جواب را بداند. ما نمی دانیم که آیا این مورد بدون درخواست از معلم برای تایید است. بنابراین، نمی‌توان نتیجه گرفت که پیراهن آبی باعث می‌شود که معلم بدون داشتن دلیل و دلیل واقعی از او سؤال کند.
نظرات نهایی در مورد تفکر انتقادی برای کودکان
تفکر انتقادی نه تنها برای کودکان بلکه برای بزرگسالان نیز اهمیت دارد. این یکی از مهمترین چیزهایی است که باید نه تنها از طریق گفتار بلکه از طریق اعمال خود به کودکان بیاموزیم. نحوه استفاده از این مهارت ارزشمند زندگی را در زندگی روزمره خود در فرزندپروری مدل کنید. استفاده از تفکر بازتابی انتقادی نیز چیزی است که ما را از والدین بد متمایز می کند .
شاید برای شما هم مفید باشد
