اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی یک اختلال روانی است که بسیاری از جوانب زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بر توانایی او در مدیریت احساسات خود تأثیر می‌گذارد. این کاهش در کنترل هیجانی می‌تواند منجر به نوسانات شدید در خلق فرد شود و اثرات منفی بر روابط او با دیگران داشته باشد. درمان‌های مؤثری برای کمک به افراد در مدیریت علائم اختلال شخصیت مرزی وجود دارد.
همچنین بخوانید: چگونه از رفتارهای بی پروا در نوجوانان جلوگیری کنیم؟
علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی
علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی به عنوان یک اختلال روانی پیچیده شناخته می‌شوند و ممکن است افراد مختلف تجربه‌های متفاوتی از این اختلال داشته باشند. این اختلال معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص داده می‌شود و ممکن است تا سال‌ها پیش از آن برای فرد و دیگران ناشناخته باقی بماند. در زیر، علائم و نشانه‌های رایج اختلال شخصیت مرزی آورده شده است:
- 1. نوسانات شدید در خلقی (مزاج): افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است خلق و احساسات شان به سرعت تغییر کنند. از مشاهده احساسات شادی و خوشحالی به نگرانی، اضطراب و حتی افسردگی می‌پردازند.
- 2. عدم اطمینان در مورد تصویر خود: این افراد اغلب احساس عدم اطمینان در مورد تصویر خود و شیوه‌ای که به خود نگاه می‌کنند دارند. آن‌ها ممکن است به تعداد زیادی خصوصیت و شخصیت برای خود نسبت دهند و نتوانند تصمیم بگیرند که کدام یک واقعیت دارد.
- 3. تغییرات سریع در احساسات نسبت به دیگران: این افراد احساسات خود نسبت به دیگران را به سرعت تغییر می‌دهند. از نزدیکی و محبت شدید به نفرت و دوری سریع از افراد می‌پردازند. این تغییرات ممکن است روابط آن‌ها با دیگران را ناپایدار کنند و به درد عاطفی منجر شوند.
- 4. دید افراطی به چیزها: افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی تمایل دارند که چیزها را به شکل افراطی دیده و تجربه کنند. آن‌ها ممکن است چیزها را به صورت “همه یا هیچ” ببینند و علاقه‌ها و ارزش‌های خود را به سرعت تغییر دهند.
- 5. تکانشی و بی‌ملاحظه عمل کردن: این افراد ممکن است در واکنش به احساسات خود، به صورت تکانشی و بی‌ملاحظه عمل کنند. این رفتارها ممکن است شامل تصمیم‌های نادرست، تنش‌ها در روابط، واکنش‌های خشمگین یا غیرمنطقی باشند.
- 6. رفتارهای خودآزاری و خودمخربانه: برخی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به رفتارهای خودآزاری مانند بریدن خود، خود‌آتش زدن، یا مصرف مواد مخدر روی می‌آورند. این رفتارها نشان‌دهنده درد عاطفی عمیق است.
- 7. ترس از ترک شدن: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به شدت ترس از ترک شدن داشته باشند و به همین دلیل روابط خود را بی‌ثبات کنند و در ارتباط با
دیگران ترس و نگرانی داشته باشند. - 8. تمایل به روابط ناپایدار: افراد با اختلال شخصیت مرزی معمولاً در روابط دوستانه و عاطفی با ناپایداری روبرو هستند. آن‌ها ممکن است به سرعت به روابط نزدیک و دوری از آن‌ها بپردازند.
- 9. سیاق‌های خطرناک و نیاز به تحریک: برخی از افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به دنبال سیاق‌های خطرناک و تحریکی باشند. این می‌تواند شامل رفتارهای مصرف مواد، رانندگی بی احتیاطی، یا تصمیم‌های خطرناک دیگر باشد.
- 10. تهدیدات به خودکشی: برخی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است افکار مکرر در مورد خودکشی داشته باشند یا تهدیدات به خودکشی ارائه دهند.
به یاد داشته باشید که همه افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی همه این علائم را تجربه نمی‌کنند، و شدت، فراوانی و طول مدت علائم به فرد و بیماری او بستگی دارد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائم اختلال شخصیت مرزی دارید، مهم است به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید تا ارزیابی دقیق و درمان مناسب انجام شود.
عوامل خطر برای اختلال شخصیت مرزی چیست؟
– سابقه خانوادگی: وجود اعضای نزدیک خانواده (مثل والدین یا برادران و خواهران) مبتلا به این اختلال می‌تواند احتمال ابتلا به اختلال شخصیت مرزی را افزایش دهد، احتمالاً به دلیل وجود عوامل ژنتیکی مشترک.
– تغییرات در ساختار و عملکرد مغز: تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز داشته باشند، به ویژه در نواحی مغز که کنترل تنظیم احساسات را برعهده دارند. این تغییرات ممکن است ناشی از این اختلال باشند و یا به عنوان علت آن ایفای نقش کنند.
– عوامل محیطی، فرهنگی و اجتماعی: بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی گزارش می‌دهند که در دوران کودکی تجربه‌های ناپایدار و آسیب‌زای زندگی مانند سوء استفاده، رها شدن یا سختی را تجربه کرده‌اند. عوامل دیگری نیز می‌توانند نقش داشته باشند.
تشخیص اختلال شخصیت مرزی توسط متخصصین بهداشت روان صورت می‌گیرد. این تشخیص براساس ارزیابی جامع علائم، تجربیات، و سابقه پزشکی خانوادگی افرد انجام می‌شود.
درمان اختلال شخصیت مرزی معمولاً از طریق روش‌های مبتنی بر شواهد صورت می‌گیرد و می‌تواند بهبود عملکرد و کیفیت زندگی افراد را ارتقا دهد. بهبود ممکن است زمان ببرد و افراد باید صبور باشند و در مسیر درمان پایبند باشند. برخی از افراد ممکن است به مراقبت‌های شدید و حتی بستری نیاز داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است بتوانند با مراقبت‌های سرپایی مدیریت علائم خود را بهبود بخشند.
همچنین بخوانید:
همچنین بخوانید: 23 پرچم قرمز در رفتار نوجوانان
اختلال شخصیت مرزی چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder) یک فرآیند پیچیده است که نیاز به ارزیابی توسط یک حرفه‌ای در حوزه بهداشت روانی دارد. اگر فکر می‌کنید که شما یا کسی دیگری از این اختلال رنج می‌برد، بهتر است با یک متخصص روانپزشکی یا روان‌شناس مشورت کنید. اما در کل، برای تشخیص اختلال شخصیت مرزی، این مراحل می‌توانند کمک کننده باشند:
- 1. مصاحبه بالینی: روانپزشک یا روان‌شناس با بیمار مصاحبه می‌کند تا اطلاعاتی در مورد نشانه‌ها، علائم، تاریخچه زندگی، و رفتارهای نامطلوب جمع‌آوری کند. این مصاحبه به تفسیر علائم و نشانه‌هایی که ممکن است به اختلال شخصیت مرزی اشاره داشته باشند، کمک می‌کند.
- 2. مقیاس‌ها و تست‌ها: برخی از ابزارها و مقیاس‌های روانشناسی مانند مقیاس اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder Scale) می‌توانند به تشخیص این اختلال کمک کنند. این ابزارها معمولاً توسط حرفه‌ای متخصص تجزیه و تحلیل می‌شوند.
- 3. بررسی تاریخچه: نقشه‌برداری تاریخچه زندگی بیمار نیز مهم است. بررسی تجربیات گذشته، مشکلات در ارتباطات میان افراد، رویدادهای تراژیک، و سابقه درمان روان‌شناختی یا روانپزشکی ممکن است نقش مهمی در تشخیص اختلال شخصیت مرزی داشته باشد.
- 4. مشاهده رفتاری: روانپزشک یا روان‌شناس ممکن است رفتارها و واکنش‌های بیمار را به مدت زمانی مشاهده کنند تا الگوهای مرتبط با اختلال شخصیت مرزی را تشخیص دهند.
- 5. اندازه‌گیری معیارهای تشخیصی: برای تشخیص اختلال شخصیت مرزی، باید معیارهای تشخیصیی که در DSM-5 (دستورالعمل تشخیصی و آماری اختلالات روانی) مشخص شده‌اند را بررسی کرد. این معیارها شامل نشانه‌هایی مانند ترس از ترک روابط، عدم ثبات در تصمیم‌گیری و هویت، خشونت و عصبانیت نسبت به خود یا دیگران، و نمایانگری نوعی از پرترن‌های رفتاری هستند.
تشخیص اختلال شخصیت مرزی معمولاً نیاز به زمان و دقت دارد و توسط یک حرفه‌ای متخصص در حوزه بهداشت روانی انجام می‌شود. اگر شما یا کسی دیگری نگران این اختلال هستید، توصیه می‌شود به یک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
شخصیت های مرزی چگونه درمان می شود؟
اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder) یک اختلال روانی جدی است که نیاز به درمان حرفه‌ای دارد. درمان اختلال شخصیت مرزی ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:
- 1. مشاوره روان‌شناختی (Psychotherapy):
– درمان روان‌شناختی دیالکتیکال (DBT): DBT یکی از معتبرترین واشنگتن ها درمان‌های اختلال شخصیت مرزی است. این روش به کمک افراد در توسعه مهارت‌های تنظیم هیجانی، مدیریت خشم، ترک عادات خودکشی، بهبود ارتباطات میان فردی و دیگر مهارت‌های مفید برای مدیریت این اختلال می‌آید.
– روان‌درمانی تحلیلی: روان‌درمانی تحلیلی نیز می‌تواند به افراد با اختلال شخصیت مرزی کمک کند تا با فهم عمیق‌تری از خود و دیگران بهبود یابند. - 2. داروها:
– داروها ممکن است در مواردی مورد استفاده قرار گیرند تا علائم مرتبط با اختلال شخصیت مرزی مثل افسردگی، اضطراب یا اختلال وضعیت زمینه‌ای کنترل شوند. از داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب یا مثبت‌کننده‌های مزاج می‌توان استفاده کرد. اما توجه داشته باشید که داروها تنها باید توسط یک پزشک متخصص تجویز و نظارت شوند. - 3. حمایت اجتماعی:
حمایت خانواده و دوستان می‌تواند در درمان اختلال شخصیت مرزی بسیار مفید باشد. افراد با این اختلال نیاز دارند تا به طور مستمر حمایت و مشورت بگیرند.
درمان اختلال شخصیت مرزی ممکن است زمان‌بر و پیچیده باشد و نیاز به تعهد طولانی مدت دارد. همچنین، هر فرد ممکن است به درمان‌های مختلف نیاز داشته باشد. انتخاب بهترین راه درمانی برای شخص شما به مشاوره افراد متخصص در این زمینه بستگی دارد. به همین دلیل، مهم است که با پزشک یا متخصص روان‌شناس مشورت کنید تا بتوانید یک برنامه درمانی مناسب برای خودتان تعیین کنید.
شاید برای شما هم مفید باشد
