بیش فعالی چیست؛ هرآنچه والدین کودکان بیش فعال باید بدانند
آیا کودک شما انرژی بی‌پایانی دارد؟ آیا ناتوان در کنترل و تسلط بر رفتارهای خود است؟ بیش‌فعالی یک ویژگی است که ممکن است به تحولات رفتاری و آموزشی در کودکان منجر شود. مدیریت این ویژگی می‌تواند کمک کند تا کودکان در بهترین شرایط زندگی و یادگیری قرار گیرند.
بیش‌فعالی یک وضعیت رفتاری است که معمولاً با انرژی بالا، کمبود توجه، و فعالیت بیش از حد توصیف می‌شود. این وضعیت می‌تواند بر روابط اجتماعی، یادگیری و کیفیت زندگی کودکان تأثیر بگذارد. والدین و مربیان باید موارد زیر را درباره بیش‌فعالی کودکان بدانند:
علائم بیش فعالی:
علائم بیش‌فعالی در کودکان ممکن است متنوع باشد و ممکن است هر کودکی علائم متفاوتی از آن نشان دهد. اما برخی از علائم شایع بیش‌فعالی در کودکان عبارتند از:
- انرژی بالا: کودکان بیش‌فعال معمولاً پر انرژی هستند و به ندرت آرام می‌شوند. آنها ممکن است به طور مداوم در حرکت باشند.
- کمبود توجه و تمرکز: دشواری‌هایی در تمرکز و توجه به وظایف مدرسه‌ای یا فعالیت‌های روزانه دارند.
- بی‌قراری: کودکان ممکن است به ندرت بتوانند برای مدت زمان طولانی ساکت و آرام بمانند و به سرعت بی‌قرار شوند.
- ناتوانی در کنترل رفتارها: دشواری در کنترل حرکت‌ها و رفتارهایشان و انجام فعالیت‌هایی که نیازمند صبر و تمرکز است.
- مشکلات یادگیری: دشواری‌هایی در یادگیری مطالب جدید، نگهداری از توجه و نتوانی در انجام وظایف مدرسه‌ای.
- تغییرات شدید در مزاج: کودکان ممکن است به سرعت از حالت خوشحالی به خشم یا اضطراب منتقل شوند.
- تمایل به ریسک بیش از حد: ممکن است به تمایل به فعالیت‌های ریسک‌آمیز یا فعالیت‌هایی که نیازمند توجه بیشتر به ایمنی نیاز دارند، دچار شوند.
مهم است بدانید که علائم بیش‌فعالی ممکن است در میان کودکان نهفته باشد و نه همه این علائم را نشان دهند. اما اگر شما یا معلمان مشاهده می‌کنید که این علائم به یک اندازه‌ای که بر کیفیت زندگی کودک تأثیر دارد، ممکن است نیاز به مشاوره و کمک حرفه‌ای باشد.
نکات تربیتی در مورد کودکان بیش فعال:
زندگی با یک کودک بیش‌فعال ممکن است خسته‌کننده و طاقت‌فرسا باشد، اما والدین می‌توانند با کنترل نشانه‌های این وضعیت، آن را مدیریت کرده و کاهش دهند. شما به فرزندتان می‌توانید کمک کنید تا با چالش‌های روزمره خود روبرو شود، انرژی او را به مسیرهای مثبت هدایت کنید و برای خانواده آرامش بیشتری بوجود آورید. هر چه برخورد شما با مشکلات کودک زودتر و مداوم‌تر باشد، احتمال موفقیت بیشتر کودک در زندگی افزایش خواهد یافت.
این نکات می‌توانند کمک کننده در مدیریت رفتارهای بیش‌فعالی باشند:
- 1. ایجاد ساختار و روال‌های ثابت:
– برنامه‌ریزی مداوم: ایجاد یک برنامه ثابت برای کودک به والدین کمک می‌کند تا اوقات خود و کودک را بهتر مدیریت کنند.
– روزبه‌روز: تلاش برای حفظ یک روند ثابت در زندگی روزمره کودک، از جمله ساعات خواب، وعده‌های غذایی و ورزش. - 2. مدیریت فعالیت‌ها:
– ورزش و فعالیت بدنی: ارائه فرصت‌هایی برای انتقال انرژی مضرف از طریق ورزش و فعالیت‌های بدنی.
– فعالیت‌های آموزشی: ایجاد فعالیت‌های آموزشی که به کودک امکان می‌دهد تمرکز و توجه خود را بهبود بخشد. - 3. ایجاد محیط آرام:
– فضای آرام و مناسب: فضایی که به کودک اجازه می‌دهد برای خود آرامش و فضایی برای تمرکز داشته باشد.
– کاهش تحریکات بیرونی: کاهش تحریکات محیطی مانند صداها و تحریکات بصری برای کمک به کودک در حفظ تمرکز. - 4. ارتباط و حمایت:
– اعطای توجه: به کودک، گوش دادن به احساسات و نیازهایش، می‌تواند او را تشویق کند تا احساسات خود را به بهترین شکل مدیریت کند.
– حمایت و همراهی: ارائه حمایت و همراهی به کودک به‌ویژه در فرآیند یادگیری و مواجهه با چالش‌ها مهم است. - 5. استفاده از راهکارهای مثبت تربیتی:
– تقویت رفتارهای مثبت: استفاده از تشویق، امتیازدهی و تقویت رفتارهای مثبت به جای تنبیه بی‌رویه.
– ارتباط موثر: یادگیری مهارت‌های ارتباطی موثر برای تقویت ارتباط والدین با کودکان.
توجه به نیازها و محیط مناسب برای کودکان بیش‌فعال می‌تواند به کاهش تنش‌ها و بهبود رفتارهایشان کمک کند. هر کودک دارای نیازها و ویژگی‌های خود است، بنابراین باید روش‌های تربیتی با توجه به شخصیت و ویژگی‌های فردی آنان انتخاب شود.
در کمک به کودک بیش فعال، چه چیزهایی را باید بدانید
همچنین بخوانید:
به طور معمول، کودکان بیش‌فعال ممکن است مشکلاتی در عملکردهای اجرایی داشته باشند، به این معنی که از توانایی‌هایی مانند برنامه‌ریزی پیش‌از انجام کار، سازماندهی، کنترل انگیزه و تکانه‌های ناگهانی، و به اتمام رساندن وظایف خود برخوردار نیستند. در این شرایط، به عنوان والد یا مربی، نیاز است که به کودک کمک کرده و وظیفه مدیریت را به عهده بگیرید تا زمانی که او مهارت‌های اجرایی خود را یاد می‌گیرد، او را هدایت کنید.
با این حال، باید به یاد داشت که کودک بیش‌فعال، به طور عمدی این کارها را انجام نمی‌دهد که شما را نادیده بگیرد یا دیگران را آزرده کند. آنها ممکن است تمایل داشته باشند به تسریع، آرام شدن و وظایف خود را بهتر انجام دهند، ولی شاید برایشان مشکل باشد که چگونه این کارها را به خوبی انجام دهند.
بهترین راهکار برای این موضوع، ارائه راهنمایی و حمایت مناسب برای کودکان است. این شامل آموزش مهارت‌های اجرایی می‌شود که به آنها کمک کند تا وظایف خود را بهتر برنامه‌ریزی کرده و انجام دهند. همچنین، به کودک کمک کنید تا با تدریج این مهارت‌ها را تقویت کند و به طور مستمر و به‌طور مثال از روز به روز در مدیریت خود مهارت‌های بیشتری بیاموزد.
بیش فعالی و خانواده
قبل از هر چیز، باید اثرات رفتار بیش‌فعالی کودکان بر روی خانواده را در نظر گرفت. کودکان بیش‌فعال ممکن است رفتارهایی داشته باشند که می‌تواند زندگی کل خانواده را تحت تأثیر قرار دهد:
- 1. عدم اطاعت نسبت به دستورات والدین: آنها معمولا به دستورات والدین گوش نمی‌دهند و بنابراین از آنها اطاعت نمی‌کنند.
- 2. آشفتگی و بی‌نظمی: کودکان بیش‌فعال معمولا آشفته و بی‌نظم هستند و به راحتی حواسشان پرت می‌شود، این ممکن است منجر به انتظار کارهای زیادی از سوی دیگر اعضای خانواده شود.
- 3. فراموشی و عدم اتمام کارها: آنها ممکن است کارها را شروع کنند ولی از اتمام آنها فراموش کنند و این موضوع می‌تواند منجر به آشفتگی در محیط خانه شود.
- 4. عدم احترام به نکات نزاکت: ممکن است پیش از فکر کردن چیزهایی بگویند که نازنین نباشد یا از نظر اجتماعی قابل قبول نباشد.
- 5. مشکلات در خواب: سفر به رختخواب و خواباندن آنها ممکن است چالش برانگیز باشد.
- 6. مشکلات ایمنی: آنها ممکن است در محیط خانه حرکت کرده و کارهایی انجام دهند که خودشان را و دیگران را در معرض خطر قرار دهد.
اثر بیش فعالی کودک بر خواهر و برادر
رفتار بیش‌فعالی کودکان می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر خواهر و برادرانشان داشته باشد:
- 1. عدم توجه به دستورات: اگر کودک بیش‌فعال دستورات والدین را نادیده می‌گیرد، ممکن است خواهر و برادرانش احساس کنند که این رفتار نادرست است و ممکن است احساسات ناراحتی یا ناراضی بودن داشته باشند.
- 2. آشفتگی و بی‌نظمی: رفتار آشفته کودک بیش‌فعال ممکن است بر خواهر و برادرانش تأثیر داشته باشد و باعث افزایش استرس و نگرانی در محیط خانواده شود.
- 3. خستگی و فشار اضافی: وجود یک کودک بیش‌فعال ممکن است باعث افزایش فشار و خستگی بر خانواده شود و خواهر و برادرانش نیز ممکن است به عنوان افراد دیگر خانواده این فشار را احساس کنند.
- 4. نگرانی و اضطراب: این وضعیت ممکن است باعث ایجاد نگرانی و اضطراب در برادران و خواهران کودک بیش‌فعال شود، زیرا ممکن است نتوانند رفتارهای بیش‌فعال کودک را درک کنند یا برای حمایت از او مشکلاتی داشته باشند.
- 5. مداخله و تلاش برای کمک: خواهر و برادران ممکن است به دنبال کمک به کودک بیش‌فعال باشند، اما نمی‌توانند راه‌حل‌های مناسب را پیدا کنند، که این موضوع می‌تواند برای آنان مشکل ساز باشد.
این وضعیت ممکن است بر خواهر و برادران کودک بیش‌فعال تأثیر بگذارد و نیاز به حمایت و راهنمایی بیشتری دارند تا بتوانند با این وضعیت مواجه شوند.
اثر بیش فعالی کودک بر والدین
داشتن کودک بیش‌فعال می‌تواند به شیوه‌های مختلفی بر والدین اثر بگذارد:
- 1. طاقت‌فرسایی جسمی: برآورده کردن نیازها و خواسته‌های فیزیکی کودک بیش‌فعال ممکن است منجر به خستگی بدنی و طاقت‌فرسایی برای والدین شود.
- 2. خستگی روانی: کنترل و نظارت بر فعالیت‌ها و رفتارهای کودک می‌تواند زحمت‌آور و خسته‌کننده از نظر روانی باشد.
- 3. ناتوانی در برقراری ارتباط: عدم توانایی کودک در گوش دادن به دیگران ممکن است برای والدین منجر به احساس آزاردهندگی شود.
- 4. اضطراب و نگرانی: رفتارهای کودک و نتایج آن ممکن است والدین را مضطرب و نگران کند.
- 5. تفاوت‌های اخلاقی: در صورت وجود تفاوت‌های اساسی بین خصوصیات والدین و کودک بیش‌فعال، پذیرش این رفتارها برای والدین دشوارتر خواهد بود.
- 6. احساسات مختلط: ناتوانی در کنترل رفتارهای کودک ممکن است به خشم والدین منجر شود و این موضوع ممکن است باعث احساس گناه شود.
برای روبرویی با چالش‌های مربوط به تربیت کودک بیش‌فعال، نیاز است که والدین ترکیبی از دلسوزی و ثبات را در برخورد با این وضعیت داشته باشند. ایجاد محیطی که در آن عشق و نظم وجود دارد، برای کودکان و نوجوانان کمک بزرگی است تا یاد بگیرند چگونه بیش‌فعالی خود را کنترل کنند.
نکته‌ی تربیتی شماره‌ی ۱ در برخورد با کودک بیش فعال: خودتان مثبت و سالم باشید
به عنوان پدر یا مادر، توانایی شما در ایجاد یک محیط سالم و مثبت برای فرزندانتان امری بسیار حیاتی است. این موارد بیان کننده نقش مهمی است که والدین در رشد و تربیت کودکان خود دارند:
- باشید پایدار و مثبت: برای فرزندانتان الگویی هستید. نحوه‌ی برخورد و تعامل شما با مشکلات و چالش‌ها، تأثیر بسیاری بر روی آنها خواهد داشت. ارتباط مثبت و پایداری که با آنها برقرار می‌کنید، می‌تواند کمک زیادی به ایجاد محیط سالم و مثبت برای رشدشان داشته باشد.
- تأمین محیطی حاوی عشق و احترام: ارتباط دائمی بر پایه‌ی عشق و احترام، نقش بسیار مهمی در سلامت عاطفی و روانی کودکان دارد. آنها باید بدانند که محبوبیت و عشق والدین به آنها ثابت و بی‌قید و شرط است.
- ارائه حمایت و تشویق: حمایت و تشویق به تلاش‌ها و پیشرفت‌های کوچک کودکان، اعتماد به نفس و احساس ارزشمندیت آنها را تقویت می‌کند.
- ایجاد یک محیط سازنده: فضایی که برای یادگیری و رشد کودکان مناسب باشد را برای آنها فراهم کنید. این محیط شامل موقعیت‌های آموزشی، فرصت‌های بازی، و فضایی برای بیان خلاقیت‌شان است.
- هماهنگی با رفتارهای موردنظر: تلاش برای درک بهتر رفتارهای کودکان و ارائه راهنمایی مناسب برای کمک به کنترل این رفتارها اهمیت زیادی دارد.
- ایجاد تعادل و استقلال: برای کودکان، آموختن از خطاها و دستیابی به استقلال مهارت‌های ضروری‌ای هستند. به آنها اجازه دهید تا خودشان تصمیم بگیرند و از تجربیات خود یاد بگیرند.
توانایی والدین در ایجاد یک محیط سالم و مثبت برای کودکانشان می‌تواند به ایجاد یک ساختار پایه‌ای برای رشد و توسعه سالم آنها کمک کند.
نکته‌ی تربیتی شماره‌ی ۲ در برخورد با کودک بیش‌فعال: ساختاری را ایجاد کرده و به آن پایبند باشید
ساختار و قاعده‌ای که در خانه ایجاد می‌کنید می‌تواند به کودکان بیش‌فعال کمک کند تا بهتر از منابع موجود استفاده کنند. اگر وظایف و فعالیت‌ها در قالب الگوها و مکان‌های قابل پیش‌بینی انجام شوند، کودکان بیش‌فعال ممکن است در انجام وظایف بهتری عمل کنند. نکته‌های مربوط به این مسئله عبارتند از:
- ایجاد ساختار: ایجاد یک برنامه و ساختار زمانی منظم برای کودکان می‌تواند آنها را در مسیر صحیح هدایت کند. این شامل زمان‌های مشخص برای خوابیدن، خوردن، تحصیل، بازی و فعالیت‌های بدنی می‌شود.
- پایبندی به ساختار: انجام وظایف و فعالیت‌ها در یک الگوی مشخص و قابل پیش‌بینی می‌تواند به کودکان اطمینان دهد که چه چیزی روی دستور کار است و چه کارهایی انجام باید دهند.
- انتظارات مشخص: از کودکان انتظار داشته باشید که چه کارهایی را انجام دهند. این امر به آنها کمک می‌کند که دقیقاً بدانند چه چیزی انتظار می‌رود و چگونه می‌توانند وظایف خود را انجام دهند.
ایجاد یک ساختار و الگوی قابل پیش‌بینی می‌تواند به کودکان کمک کند تا بهتر بتوانند با چالش‌ها و وظایف روزمره‌شان برخورد کنند و در انجام آنها موفقیت بیشتری داشته باشند.
نکته‌ی تربیتی شماره‌ی ۳ در برخورد با کودک بیش فعال: انتظارات و قوانین را واضح بیان کنید
انتظارات و قوانین مشخص و واضح برای کودکان بیش‌فعال می‌تواند به آنها کمک کند تا درک بهتری از چه چیزی مورد انتظار است پیدا کنند و از آنها پیروی کنند. نکته‌های مرتبط عبارتند از:
- بیان قوانین به شکل واضح: ایجاد قوانین مشخص و ساده که کودکان بتوانند آنها را درک کرده و اجرا کنند. نوشتن این قوانین بر روی کاغذ و قرار دادن آن در محلی که کودکان به راحتی ببینند، می‌تواند به آنها یادآوری کند که چه چیزهایی مورد انتظار است.
- توضیح پاداش و مجازات: به کودکان توضیح دهید که رعایت یا نقض قوانین چه اثری دارد. این موضوع می‌تواند به آنها کمک کند تا درک کنند که چرا اجرای یک قانون مهم است و چه تأثیری بر زندگی آنها دارد.
- پایبندی به سیستم سازمان‌یافته: اهمیت دارد که والدین به سیستمی که ایجاد کرده‌اند، پایبند باشند. اگر قوانین رعایت شوند، پاداش داده شود و در صورت نقض، مجازات اعمال شود.
- پیاده‌سازی سیستم مدیریتی مناسب: ایجاد سیستمی از پاداش‌ها و مجازات‌های قابل فهم و منصفانه، کودکان را تشویق به رفتار صحیح می‌کند و از انجام اعمال ناپسند جلوگیری می‌کند.
همچنین بخوانید:
بیان و رعایت قوانین و پاداش‌ها و مجازات‌ها به صورت مداوم می‌تواند به کودکان کمک کند تا درک بهتری از اهمیت رعایت قوانین داشته باشند و از آنها پیروی کنند.
شاید برای شما هم مفید باشد
سلام قابل استفاده و كاربردي بود مطالب تشكر