تربیت کودک می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. حتی تحت بهترین شرایط، رفتارها و احساسات کودکان می‌توانند به طور مکرر و سریع تغییر کنند. اغلب کودکان گاهی اوقات غمگین، مضطرب، تحریک‌پذیر یا پرخاشگر هستند و این امر به طبیعت رشد آنها مرتبط است. همچنین ممکن است برخی از کودکان در مواقع خاصی بی‌حرکت نشستن، توجه کردن یا تعامل با دیگران را دشوار بیابند. در اکثر موارد، این رفتارها به عنوان مراحل رشد معمولی کودکان شناخته می‌شوند و نیاز به نگرانی و درمان ویژه‌ای ندارند.
اما باید توجه داشت که در برخی موارد، این رفتارها ممکن است نشانه‌ای از مشکل جدی‌تر در رشد و توسعه کودکان باشند. اختلالات روانی می‌توانند از دوران کودکی شروع شده و به عنوان مثال شامل اختلالات اضطرابی، اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی (ADHD)، اختلالات طیف اوتیسم، افسردگی، اختلالات خلقی و سایر اختلالات روانی باشند. این اختلالات می‌توانند به رشد و توسعه کودکان آسیب برسانند و در صورت عدم درمان، ممکن است مانع از دستیابی آنها به پتانسیل کامل خود شوند.
بسیاری از بزرگ‌ترها که به دنبال درمان سلامت روان هستند، به تأثیر اختلالات روانی در دوران کودکی خود فکر می‌کنند و احساس می‌کنند که اگر زودتر کمک و درمان دریافت می‌کردند، ممکن بود وضعیت روانی‌شان بهتر باشد. به عنوان والدین، شناخت رفتارها و احساسات کودکانتان، به مراقبت از سلامت روان آنها اهمیت می‌دهید و اگر نگرانی‌های خاصی دارید، بهتر است با متخصصین سلامت روان مشورت کنید تا از وضعیت کودکانتان بهتر درک کنید و در صورت نیاز اقدامات مناسبی را انجام دهید.
چه زمانی به دنبال کمک باشیم
چگونه می‌توانید تفاوت بین رفتارهای چالش برانگیز و احساساتی که بخش طبیعی رشد هستند و آنهایی که باعث نگرانی هستند را تشخیص دهید؟ به طور کلی، اگر رفتار فرزندتان برای چند هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد، به دنبال کمک باشید. اگر رفتار فرزندتان باعث ناراحتی او یا خانواده‌اش می‌شود یا در عملکرد فرزندتان در مدرسه، خانه یا در تعامل با دوستان اختلال ایجاد می‌کند، نیاز به مداخله و کمک دارید. اگر رفتار فرزندتان ناامن باشد و به نظر می‌آید که ممکن است به خودش یا شخص دیگری صدمه بزند، حتماً باید فوراً به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.
کودکان خردسال ممکن است از ارزیابی و درمان بهره‌مند شوند اگر دارای یک یا چندی از مشخصه‌های زیر باشند:
- – رفتارهای چالش برانگیز مکرری دارند و اغلب به شدت تحریک‌پذیر هستند.
- – اغلب در مورد ترس‌ها یا نگرانی‌ها صحبت می‌کنند.
- – در حرکت دائمی هستند و نمی‌توانند ساکت بنشینند، به جز زمانی که در حال تماشای فیلم یا بازی ویدیویی هستند.
- – علاقه‌ای به بازی با کودکان دیگر ندارند یا مشکلاتی در دوست‌یابی دارند.
- – مشکلات تحصیلی دارند یا نمراتشان کاهش می‌یابد.
- – از ترس اینکه ممکن است اتفاق بدی بی‌افتد، اقدامات را تکرار می‌کنند یا چیزها را بارها بررسی می‌کنند.
کودکان و نوجوانان بزرگتر نیز ممکن است از ارزیابی و درمان بهره‌مند شوند اگر دارای یک یا چندی از مشخصه‌های زیر باشند:
- – علاقه خود را به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردند از دست داده‌اند.
- – انرژی کم داشته باشند.
- – زیاد یا کم بخوابند یا در طول روز خواب آلود به نظر برسند.
- – بیشتر وقت خود را تنها بگذرانند و از فعالیت‌های اجتماعی با دوستان یا خانواده‌شان خودداری کنند.
- – رژیم غذایی یا ورزش بیش از حد، یا ترس از افزایش وزن داشته باشند.
- – درگیر رفتارهای خودآزاری باشند مانند بریدن یا سوزاندن پوست‌شان.
- – سیگار بکشند، الکل مصرف کنند یا مواد مخدر مصرف کنند.
- – به تنهایی یا با دوستانشان درگیر رفتارهای مخاطره‌آمیز یا مخرب باشند.
- – افکار خودکشی داشته باشند.
- – دوره‌هایی با انرژی و فعالیت بالا داشته باشند و به خواب بسیار کمتری نسبت به معمول نیاز داشته باشند.
- – فکر کنند کسی می‌خواهد ذهن‌شان را کنترل کند یا چیزهایی بشنوند که دیگران نمی‌شنوند.
همچنین بخوانید: 10 نکته والدین برای نوجوانان
اولین قدم برای والدین
اگر نگران سلامت روان فرزندتان هستید، می‌توانید اقدامات زیر را برای شروع به کمک به فرزندتان انجام دهید:
- 1. با معلم: با معلم فرزندتان در مدرسه یا مهدکودک صحبت کنید و از او در مورد رفتار و عملکرد فرزندتان در محیط تحصیلی سوال کنید. این گفتگو می‌تواند نکاتی به شما بدهد که در درک و مدیریت رفتارهای فرزندتان مفید باشد.
- 2. مشاوره پزشکی: با پزشک اطفال یا متخصص کودکان مشکلات و نگرانی‌های خود را در مورد فرزندتان مطرح کنید. پزشک می‌تواند به شما راهنمایی کند و در صورت نیاز، شما را به متخصص سلامت روان معرفی کند.
- 3. توصیف رفتارها: در ملاقات با پزشک یا متخصص سلامت روان، رفتارها، احساسات، و تغییراتی که در فرزندتان مشاهده کرده‌اید، را به دقت توصیف کنید. این شامل تغییرات در رفتار در محیط خانه، مدرسه، و تعامل با دیگران می‌شود.
- 4. مشورت با متخصص سلامت روان: اگر نگرانی‌های شما در مورد رفتار فرزندتان ادامه دارد و به مرحله‌ای رسیده که نیاز به تخصص بیشتر دارد، به متخصص سلامت روان مراجعه کنید. او می‌تواند ارزیابی جامعی از وضعیت فرزندتان انجام دهد و راهنمایی‌های درمانی مناسبی ارائه دهد.
در کل، ارتباط با افرادی که مرتباً با فرزندتان تعامل دارند و مشورت با حرفه‌ایان در حوزه‌های بهداشت و روانشناسی می‌تواند گام اولیه‌ای برای بهبود سلامت روانی فرزندتان باشد.
همچنین بخوانید: آنچه والدین باید بدانید
ارزیابی رفتار فرزندتان
همچنین بخوانید:
ارزیابی توسط یک متخصص سلامت روان می‌تواند به شناخت بهتر مشکلات رفتاری کودک شما کمک کند و به شما راهنمایی‌ها و توصیه‌هایی برای مراحل بعدی ارائه دهد. ارزیابی فرصتی را برای یادگیری در مورد نقاط قوت و ضعف فرزند شما فراهم می‌کند و به تعیین اینکه کدام مداخلات ممکن است مفیدتر باشد کمک می‌کند. این ارزیابی جامع سلامت روان کودک ممکن است شامل مراحل زیر باشد:
- 1. مصاحبه با والدین: متخصص سلامت روان با والدین کودک برای بحث در مورد تاریخچه رشد کودک، خلق و خو، روابط با دوستان و خانواده، تاریخچه پزشکی، علایق، توانایی‌ها و هر درمان قبلی مصاحبه می‌کند. این مصاحبه به تشخیص وضعیت فعلی کودک و درک عوامل مختلف مرتبط با رفتار او کمک می‌کند.
- 2. جمع‌آوری اطلاعات از مدرسه: متخصص ممکن است از مدرسه کودک شما اطلاعاتی جمع‌آوری کند، از جمله آزمون‌ها و گزارش‌های استاندارد در مورد رفتار، قابلیت‌ها و مشکلات کودک. این اطلاعات به تفهیم ترتیب‌ها و الگوهای رفتاری کودک در محیط تحصیلی کمک می‌کند.
- 3. مصاحبه با کودک: در صورت لزوم و با توجه به سن و توانایی کودک، متخصص ممکن است با خود کودک مصاحبه کند. این مصاحبه و شاهدگان رفتاری می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت روانی کودک فراهم کند.
این ارزیابی‌ها به متخصص سلامت روان کمک می‌کنند تا تصویر دقیق‌تری از وضعیت کودک شما بسازد و بر اساس آن تشخیص بدهد که آیا رفتار کودک مرتبط با تغییرات معمولی در رشد است یا نیاز به مراقبت و درمان ویژه‌تری دارد. این ارزیابی اولیه مرحله مهمی در مشخص کردن مسیر بهبود و درمان مناسب برای کودک شماست.
همچنین بخوانید: چگونه بلوغ زودرس بر سلامت روان کودکان تأثیر می گذارد
گزینه های درمان
متخصص سلامت روان نتایج ارزیابی را به منظور تعیین علت رفتار کودک شما بررسی می‌کند؛ آیا این رفتار ممکن است به تغییرات یا استرس در خانه یا مدرسه مرتبط باشد یا اینکه نشانه اختلالی جدی‌تر باشد که نیاز به درمان دارد. بر اساس نتایج این ارزیابی، متخصص ممکن است توصیه‌های درمانی مناسبی ارائه دهد که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- 1. روان‌درمانی (“گفتار درمانی”): این درمان‌ها ممکن است شامل روش‌های مختلفی برای روان‌درمانی باشد، مانند روان‌درمانی‌های ساختاریافته برای شرایط خاص. درمان‌های انفرادی یا گروهی ممکن است به کودک کمک کنند تا مشکلات روانی خود را مدیریت کند.
- 2. مشارکت والدین: والدین معمولاً در درمان کودکان مشارکت دارند. آنها در فرآیند درمان شرکت می‌کنند و یاد می‌گیرند چگونه بهترین حمایت را از کودکان خود ارائه دهند. همچنین ممکن است آموزش مهارت‌های تمرین به کودک در خانه یا مدرسه جزء توصیه‌های درمانی باشد. اندازه‌گیری‌های پیشرفت ممکن است از طریق مقیاس‌های رتبه‌بندی و بهبود در “تکالیف خانه” در طول زمان ردیابی شود.
- 3. استفاده از داروها: در برخی موارد، داروها ممکن است جزء توصیه‌های درمانی باشند. نوع داروی مورد استفاده برای کودکان به تشخیص و نیازهای خاص آنها بستگی دارد. این داروها ممکن است شامل داروهای ضد افسردگی، محرک‌ها، تثبیت کننده‌های خلق و خو یا داروهای دیگر باشند. معمولاً داروها به همراه روان‌درمانی استفاده می‌شوند و در تنظیم رفتار کودک کمک می‌کنند.
- 4. مشاوره خانواده: مشاوره خانواده شامل کردن اعضای خانواده در فرآیند درمان است. این مشاوره به والدین کمک می‌کند تا بهترین راهکارها برای مدیریت رفتار کودکان خود را بیاموزند و تأثیر این رفتار بر روابط خانوادگی را درک کنند.
- 5. حمایت از والدین: جلسات انفرادی یا گروهی برای والدین ممکن است شامل آموزش و فرصت صحبت با والدین دیگر باشد. این جلسات می‌توانند راهکارهای جدیدی را برای حمایت از کودکان و مدیریت رفتارهای دشوار به شیوه مثبت ارائه دهند. همچنین درمان‌گر می‌تواند والدین را در مورد نحوه ارتباط و همکاری با مدارس و دیگر مراکز در مورد محل اقامت کودکان راهنمایی کند.
توصیه‌های درمانی ممکن است بسته به وضعیت و نیازهای خاص کودک شما تنظیم شود و همواره توسط متخصص سلامت روان مورد بررسی و اصلاح قرار می‌گیرد.
همچنین بخوانید: صبح های مدرسه بدون استرس
کار با مدرسه
کودکانی که با چالش‌های رفتاری یا عاطفی روبرو هستند و ممکن است موفقیت در مدرسه را مختل کنند، می‌توانند از طرح‌ها و تسهیلاتی که بر اساس قوانینی که از تبعیض علیه کودکان دارای معلولیت جلوگیری می‌کند بهره‌مند شوند. مشاوران می‌توانند به شما در برقراری ارتباط با مدرسه و ایجاد طرح‌ها و تسهیلات مناسب برای کودکتان کمک کنند.
اولین قدم ممکن است این باشد که از مدرسه بپرسید که آیا امکاناتی مانند یک برنامه آموزشی فردی ممکن است برای فرزند شما مناسب باشد یا خیر. این مکان‌ها ممکن است شامل اقداماتی مانند:
- 1. تهیه یک ضبط صوت برای کودک برای یادداشت‌برداری: این امکان فراهم می‌کند که کودکان با مشکلات در یادگیری یا تمرکز بالا توانایی داشته باشند تا مطالب درسی را مجدداً گوش کنند و درک بهتری از آنها پیدا کنند.
- 2. دادن زمان بیشتر برای تست‌ها: کودکانی که با مشکلات یادگیری یا تمرکز مواجه هستند، ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای پاسخ به تست‌ها داشته باشند. مدرسه می‌تواند این امکان را فراهم کند.
- 3. تنظیم صندلی در کلاس برای کاهش حواس‌پرتی: تغییرات ساده مانند قرار دادن صندلی کودک در مکانی که کمتر از حواس‌پرتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد، می‌تواند به کودک کمک کند تا بهتر به درس‌ها تمرکز کند.
- 4. ارائه مشاوره تحصیلی: کارشناسان مشاوره می‌توانند به کودکان کمک کنند تا مهارت‌های یادگیری و مدیریت زمان را بهبود بخشند و به آنها راهنمایی کنند تا با چالش‌های تحصیلی بهتر مقابله کنند.
- 5. تخصیص کلاس‌های کمکی: در برخی موارد، کلاس‌های کمکی یا تدریس خصوصی ممکن است برای کودکان با مشکلات یادگیری مناسب باشند تا مواد درسی را به شیوه‌ای که برای آنها مناسب است یاد بگیرند.
- 6. تیم پشتیبانی: تشکیل تیم پشتیبانی با مشارکت معلمان، والدین، و متخصصین می‌تواند در مدیریت چالش‌های رفتاری و تحصیلی کودک کمک کند. این تیم می‌تواند به شناخت بهتر نیازها و تأثیرات مختلف بر روی کودک کمک کند.
- 7. برنامه‌های آموزشی فردی: اگر کودک شما نیاز به تعلیمات ویژه دارد، مدرسه ممکن است یک برنامه آموزشی فردی برای او تدوین کند تا بهترین شیوه یادگیری را ارائه دهد.
مشاوران متخصص در این زمینه می‌توانند به شما کمک کنند تا از امکانات مدرسه برای کودکتان بهره‌برداری کنید و طرح‌های مناسبی برای پشتیبانی از وی ایجاد کنید.
شاید برای شما هم مفید باشد
