اختلال طیف اوتیسم چیست؟
اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال عصبی توسعهای است که بر ارتباطات اجتماعی و رفتارهای تکراری و محدود تأثیر میگذارد. ASD به عنوان یک طیف در نظر گرفته میشود، به این معنا که علائم و شدت آن در افراد مختلف متنوع است. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است مشکلات در مهارتهای اجتماعی و ارتباطی داشته باشند، به علائق محدود و رفتارهای تکراری تمایل داشته باشند و نیاز به پشتیبانی و مراقبت ویژه داشته باشند.
علائم اختلال طیف اوتیسم چیست؟
بیشتر کودکان مبتلا به اوتیسم علائم خود را قبل از دو سالگی نشان میدهند. بعضی از کودکان، در سن یک یا دو سالگی، شروع به از دست دادن مهارتهای زبانی یا اجتماعی میکنند، که این پدیده به نام “پسرفت” معروف است. اوتیسم در هر کودک به شکل مختلفی ظاهر میشود، و هر کودک ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد. علاوه بر این، شدت علائم نیز میتواند متغیر باشد، به این معنی که برخی کودکان علائم شدیدتری نشان میدهند تا دیگران.
مهم است که والدین و مراقبین به علائمی که در کودکان مشاهده میکنند توجه کنند و در صورت شک، با متخصصین مشاوره و پزشکان در ارتباط باشند.
تشخیص و درمان زودرس میتواند به کودکان مبتلا به اوتیسم کمک کند تا مهارتهای اجتماعی و زبانی خود را بهبود بخشند و به توانایی آنها برای پیشرفت در زندگی کمک کند.
علائم ASD
کودکان مبتلا به اوتیسم به دو دسته تقسیم میشوند:
1. ارتباطات اجتماعی و تعامل اجتماعی:
- – در تعاملات اجتماعی خود ممکن است بیتفاوت و ناصمی به نظر بیایند و اغلب از پناه گرفتن به بغلگیری یا آغوشگیری اجتناب میکنند.
- – نمیتوانند احساسات دیگران را درک کنند و بیان کنند.
- – مشکلات در خواندن و استفاده از زبان بدن دارند.
- – تأخیر در گفتار و زبان: برخی حرف نمیزنند تا 18 ماهگی یا حتی دو سالگی و نمیتوانند عبارات دو کلمهای را بیان کنند.
- – سبک صحبتکردن متفاوت از سایر کودکان: ممکن است به نظر مانند یک ربات آوازخوان یا تکراری بیان شوند.
- – تکرار عبارات یا اشتباه قرار دادن کلمات در ترتیب غلط.
- – ممکن است اطلاعات را بخوانند اما نتوانند از آنها برای حل مشکلات یا مکالمه استفاده کنند.
- – نادراً یا هیچگاه تماس چشمی برقرار نمیکنند و در ادامه مکالمه و تعامل مشکل دارند.
2. رفتارهای تکراری:
- – تکرار یک عمل یا فعالیت به صورت مکرر.
- – تمرکز بر جزئیات کوچک و نادیده گرفتن دیگر موارد.
- – مقاومت در برابر تغییر در روال یا برنامه روزانه.
- – مرتب کردن اسباببازیها به جای بازی با آنها.
- – تمرکز شدید بر موضوعات یا مسائل خاص.
همچنین، بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم احساسات حساسیت دارند و به صداها، نورها، بافتها و بوها واکنش نشان میدهند. این پدیده به نام “پردازش حسی” شناخته میشود. برای مثال، اصوات بلند یا نورهای روشن میتوانند آنها را ناراحت کنند و ممکن است به احساسات بیشتری نیاز داشته باشند و به اشیاء لمس یا بو دادند.
اوتیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص اوتیسم در کودکان، به علائمی نیاز داریم که شامل چالشهای اجتماعی و رفتارهای تکراری باشند و این علائم باید تا دو سالگی کودک وجود داشته باشند، حتی اگر کودک تا زمانی که بزرگتر نشده باشد. تشخیص اوتیسم معمولاً بر اساس شدت علائم و سطح نیاز به حمایت از کودک ارائه میشود. سه سطح پشتیبانی عبارتند از:
- 1. نیاز به پشتیبانی: کودک به مقدار معنیداری نیاز به پشتیبانی از طریق تراپیها و برنامههای توسعهای دارد.
- 2. نیاز به حمایت قابل توجه: کودک نیاز به حمایت و کمک اضافی دارد تا بتواند مشکلات اجتماعی و یادگیری خود را مدیریت کند.
- 3. نیاز به حمایت بسیار اساسی: کودک به حمایت بسیار اساسی نیاز دارد و نیازمند کمک مداوم و متخصصانه است.
به علاوه، کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است با مشکلات در استدلال و یادگیری روبرو شوند، که به این مشکلات “اختلال رشد فکری” معروف است. تشخیص اوتیسم باید از اختلالات رشد فکری قابل توجیه متمایز شود. تنها کودکانی که مشکلات اجتماعی آنها با اختلال رشد فکری توجیه نمیشود، میتوانند به عنوان کودکان مبتلا به اوتیسم تشخیص داده شوند. آنها باید علائم اوتیسم را نشان دهند که شامل چالشهای اجتماعی و رفتارهای تکراری باشد. کودکانی که تنها در رفتارهای اجتماعی مشکل دارند و رفتارهای تکراری ندارند، معمولاً با اختلال ارتباط اجتماعی تشخیص داده میشوند به جای اوتیسم.
عوامل خطر ابتلا به اوتیسم چیست؟
عوامل خطر ابتلا به اوتیسم عبارتند از:
- 1. وزن کم هنگام تولد
2. قرار گرفتن در معرض داروی والپروات در دوران بارداری مادر
3. سن بالاتر پدر و مادر
همچنین، اطلاعات نشان میدهد که در مقایسه با دختران، پسران بیشتر تشخیص اختلال اوتیستی (ASD) دریافت میکنند. مطالعات علمی نشان دادهاند که هیچ ارتباطی بین واکسنها و اوتیسم وجود ندارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد واکسنها و اوتیسم، میتوانید به منابع معتبری مانند CDC مراجعه کنید.
اوتیسم چگونه درمان می شود؟
در حال حاضر هیچ درمان مشخص برای اوتیسم وجود ندارد. با این حال، برنامهها و روشهای درمانی میتوانند به رشد مهارتها و کاهش رفتارهایی که ممکن است باعث مشکل در کودکان مبتلا به اوتیسم شوند، کمک کنند.
تعدادی از روشهای درمانی مؤثر برای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم (ASD) عبارتند از:
- 1. تجزیه و تحلیل رفتار کاربردی (ABA): این روش به کودکان آموزش میدهد که چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند و رفتارهای مثبت تر را ترجیح دهند. ABA از مطالعات زیادی حمایت میکند و به کودکان از انواع مختلف اوتیسم، از خفیف تا شدید، کمک میکند.
- 2. کاردرمانی شغفآمیز (OT): OT مهارتهای مورد نیاز برای انجام فعالیتهای روزمره را به کودکان آموزش میدهد. این مهارتها میتوانند شامل مهارتهای حرکتی، پردازش حسی (برای مدیریت حساسیت به نور، صدا و لمس) و دیگر مهارتها باشد.
- 3. گفتار یا فیزیوتراپی: برخی از کودکان نیاز به کمک در زمینه گفتار یا حرکات بدنی دارند.
همچنین، درمانهای دیگری نیز میتوانند برای کمک به مشکلات مرتبط با اوتیسم مؤثر باشند. مهم است توجه داشته باشیم که هیچ داروی خاصی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، اما برخی داروها میتوانند در مدیریت مشکلاتی مانند مشکلات خواب یا عصبانیت شدید کمک کنند. همچنین، مشکلات اضطراب و افسردگی نیز ممکن است در بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم وجود داشته باشند و نیاز به درمان دارویی داشته باشند.
باید توجه داشت که درمانهای جایگزین برای اوتیسم، به عنوان درمانهای مکمل، هنوز مورد تأیید علمی قرار نگرفتهاند و در برخی موارد ممکن است خطرناک باشند. والدین برای استفاده از هر درمان جایگزین باید با پزشکان خود مشورت کنند تا از ایمنی و مؤثریت آنها مطمئن شوند.
خطر ابتلا به سایر اختلالات
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است بیشتر در معرض مشکلات پزشکی خاصی باشند، که شامل موارد زیر میشود:
- صرع
- اختلالات خواب
- آلرژی
- مشکلات گوارشی
- اختلالات تیک مثل تورت
- اضطراب
- افسردگی
- مسائل شناختی
درمان و مراقبت از کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز به توجه به این مشکلات پزشکی خاص دارد تا زندگی آنها بهتر شود.